VOA News: ព័ត៌មាន: “ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​មាន​កង្វល់​អំពី​បរិយាកាស​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា” plus 2 more

VOA News: ព័ត៌មាន: “ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​មាន​កង្វល់​អំពី​បរិយាកាស​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា” plus 2 more


ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​មាន​កង្វល់​អំពី​បរិយាកាស​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា

Posted: 24 Feb 2011 03:00 PM PST

លោក​ ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី (Surya P. Subedi) អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ស្តីពី​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​មាន​កង្វល់​អំពី​បរិយាកាស​ដ៏តូច​ចង្អៀត​សម្រាប់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​ខ្លួន​ ដោយ​សន្តិវិធី​និង​គ្មាន​ការ​ភ័យខ្លាច​ រាប់ទាំង​បុគ្គល​គ្រប់រូប​នៅក្នុង​គណបក្ស​ផ្សេងៗ។​ មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​បាន​និយាយ​ថា ​ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​គោលដៅ​ច្បាស់លាស់​នៃ​កិច្ច​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដែល​កើត​ចេញ​ពីច្បាប់​ និង​កើត​ចេញ​ពី​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​តាម​រយៈ​កំណែ​ទម្រង់​រដ្ឋ។

នៅ​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​នេះ​ ប្រេសិត​ពិសេស​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​បាន​សម្តែង​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទាក់ទង​នឹង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​និង​សិទ្ធិ​លើ​ដីធ្លី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

ការ​កត់​សម្គាល់​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឡើង ​បន្ទាប់ពី​ការ​បញ្ចប់​បេសក​កម្ម​រយៈ​ពេល​១០​ថ្ងៃ​របស់​លោក​ ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​ ​នៅ​កម្ពុជា​ ដែល​បាន​ជួប​ពិភាក្សា​ការងារ​ជាមួយ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន ​លោក​ឧបនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​សុខ អាន ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ជាន់ខ្ពស់ ​និង​សមាជិក​រដ្ឋសភា​ និង​ព្រឹទ្ធ​សភា​ ព្រម​ទាំង​មន្ត្រី​ការទូត​បរទេស​នៅ​កម្ពុជា ​មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​ និង​ជន​រងគ្រោះ​នៃ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​លំនៅដ្ឋាន​ និង​ដីធ្លី។

លោក​ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​​ អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ស្តីពី​ស្ថានភាព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​ បាន​ថ្លែងប្រាប់​ក្រុម​អ្នក​រាយ​ការណ៍​ព័ត៌មាន​នៅ​ការិយាល័យ​នៃ​ឧត្តម​ស្នងការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​អង្គការ​ប្រជាជាតិ​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​ថា​ លោក​មាន​កង្វល់​អំពី​ស្ថានភាព​នៃ​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​ជាពិសេស​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​សម្តែង​មតិ ​និង​សិទ្ធិ​លើ​ដីធ្លី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។

លោក​ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​ ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ លទ្ធិ​ប្រជាធិប​តេយ្យ​ត្រឹមត្រូវ​ទាមទារ​ឱ្យ​មាន​មតិ​ប្រឆាំង​ដ៏មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​ ហើយ​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​ក្មេងខ្ចី​នៅ​ឡើយ។

«ខ្ញុំ​មាន​កង្វល់​អំពី​បរិយាកាស​ដ៏តូច​ចង្អៀត​សម្រាប់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​ខ្លួន​ដោយ​សន្តិវិធី​ និង​គ្មាន​ការ​ភ័យខ្លាច​ រាប់ទាំង​បុគ្គល​គ្រប់រូប​នៅ​ក្នុង​គណបក្ស​ផ្សេងៗ។​ ខ្ញុំ​មាន​កង្វល់​ជាពិសេស​ក្នុងបញ្ហា​នេះ​គឺ​​ការ​ប្រើប្រាស់​បទ​ញុះញ៉ង់​ប្រឆាំង​នឹង​អ្នក​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នានា។​ តាម​ទស្សនៈ​របស់​ខ្ញុំ​ តួអង្គ​នយោបាយ​និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​គួរតែ​ធ្វើការ​ឆ្ពោះ​ទៅ​បង្កើត​បរិយាកាស​មួយ​ ដែល​ផ្តល់​ភាព​ងាយស្រួល​ដល់​បុគ្គល​គ្រប់រូប​ ឱ្យ​គេ​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​មនុស្ស ​និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​សម្រាប់​ជា​ប្រយោជន៍​ដល់​បុគ្គល​គ្រប់រូប»។

លោក​ផៃ ស៊ីផាន​ រដ្ឋលេខាធិការ​ និង​ជាអ្នក​នាំពាក្យ​ប្រចាំ​ទីស្តីការ​គណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី ​បាន​ថ្លែង​ថា​ មេ​ដឹកនាំ​រដ្ឋាភិបាល​ និង​លោក ​Surya P. Subedi​ តំណាង​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ផ្នែក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ បាន​ផ្លាស់ប្តូរ​ទស្សនៈ​យ៉ាងច្រើន​អំពី​ការ​ជំរុញ​ការ​គោរព​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ តាម​រយៈ​គោល​ការណ៍​ច្បាប់។

«ការ​ព្រួយបារម្ភ​របស់​តំណាង​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​កិច្ចការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នេះ​គឺ​ការ​ ព្រួយ​បារម្ភ​មិន​ខុស​ប្លែក​ពី​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នោះ​ទេ​ ហើយ​យើង​មាន​ទិសដៅ​ច្បាស់លាស់​ក្នុង​ការ​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ ក៏ដូច​ជា​ការ​ផ្តល់ ​និង​ការ​រក្សា​ថែមទៀត​នូវ​អ្វី​ដែល​ជា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ដែល​កើត​ចេញ​ពីច្បាប់​ និង​កើតចេញ​ពីការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ តាមរយៈ​កំណែទម្រង់​ទាំងអស់​នេះ»។

លោក​ ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​ ​បាន​ថ្លែង​ថា​ លោក​ទទួល​បាន​កម្រិត​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​ល្អ​ពី​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ ហើយ​ការសន្ទនា​របស់​លោក​ជាមួយ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន ​និង​លោក​ឧប​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​សុខ អាន​បាន​ធ្វើឡើង​ដោយ​ចំហរ​ ​មិន​មាន​ការ​លាក់​លៀម​ និង​មាន​ភាព​សិទ្ធ​ស្នាល។

លោក​ ស៊ូយ៉ា​ស៊ូប៊ែឌី​​ បាន​បញ្ជាក់​ថា​ ភាព​ទន់ខ្សោយ​ក្នុងការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​ និង​បទដ្ឋាន​គតិយុត្តិ​អន្តរជាតិ​នៅ​កម្ពុជា​ នៅតែ​មាន​នៅ​ឡើយ​ បន្ទាប់​ពី​លោក​បាន​ជួប​ដោយ​ផ្ទាល់​ជាមួយ​ជន​រងគ្រោះ​នៃ​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស៕

This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now

បេសកជន​យូណេស្កូ​នឹង​ទៅ​មើល​ការ​ខូតខាត​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​នៅ​ចុង​សប្តាហ៍​នេះ

Posted: 24 Feb 2011 01:47 PM PST

កិច្ចពិភាក្សា​អំពី​វិធានការ​ការពារ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​និង​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​មើល​ពី​ការ​ខូចខាត​ដោយសារ​ការវាយ​ប្រយុទ្ធគ្នា​រវាង​កងទ័ព​ថៃ​និង​កម្ពុជា​នឹង​ធ្វើឡើង​នៅ​ចុង​សប្តាហ៍​នេះ​នៅពេល​ដែល​បេសកជន​ពិសេស​អង្គការ​យូណេស្កូ (UNESCO) ​លោក​ កូអិជីរ៉ូ ម៉ាសឹយូរ៉ា​​មាន​គម្រោង​ជួប​ជាមួយ​នឹង​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ​អាប់ភីស៊ីត​ វីចាជីវ៉ា ​និង​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ចំនួន​៥ថ្ងៃ​ចាប់​ពី​​ចុង​សប្តាហ៍​នេះ។ នេះ​បើ​តាម​ការអះអាង​របស់​មន្ត្រី​កម្ពុជា​និង​អង្គការ​យូណេស្កូ។

ដោយ​បាន​បញ្ជាក់​ពី​កិច្ច​ស្វាគន៍​ចំពោះ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​បេសកជន​ ពិសេស​នៃ​អង្គការ​យូណេស្កូ​មកកាន់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ លោក ​ផៃ ​ស៊ីផាន​អ្នកនាំពាក្យ​របស់​ទីស្តីការ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា​និង​ជា​រដ្ឋលេខាធិការ​បាន​ចាត់ទុក​ថា៖ ​ទស្សនកិច្ច​នេះ​ស្រប​តាម​កាតព្វកិច្ច​នឹង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ក្នុង​កិច្ច​ការពារ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​មាន​ការ​រងគ្រោះ​ក្នុង​ជម្លោះ​ប្រដាប់​អាវុធ។​ លោក​បញ្ជាក់​ថា​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក​កូអិជីរ៉ូ ​ម៉ាសឹយូរ៉ា​នេះ​ មិនមែន​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ផ្នែក​នយោបាយ​ទេ​តែ​ជា​ទស្សនកិច្ច​ផ្តោត​លើ​ការងារ​បច្ចេកទេស​សុទ្ធសាធ​ដើម្បី​វាយតម្លៃ​ការ​ខូចខាត​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ។

«ការវាយ​តម្លៃ​នេះ​មិន​មែន​បាន​សេចក្តី​ថា​ជា​ការកាត់​ទោស​ដល់​អ្នកណា​ដែល​ធ្វើ​ខុស​ឬ​យ៉ាង​ម៉េច​ទេ​គ្រាន់តែ​មកមើល​ថា​តើ​ខូច​ប៉ុណ្ណា​ហើយ​ចាត់​វិធានការ​របៀប​ណា​ដើម្បី​ប្រសិទ្ធ​ភាព​ក្នុង​កិច្ច​ការពារ​កុំ​ឲ្យ​កិច្ចការ​កើត​ឡើង​​ធំដុំ​តទៅទៀត​ហើយ​នឹង​រក​វិធាន​គ្រប់​យ៉ាង​ក្នុង​កិច្ច​ការពារ​ហើយ​នឹង​កិច្ចអភិរក្ស​ឬ​ក៏​ជួសជុល​ហ្នឹង​ឯង»។

ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ដែល​កម្ពុជា​បាន​ដាក់​ចូល​ក្នុង​បញ្ជី​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០០៨​បាន​រង​ការខូចខាត​ដោយសារ​ការវាយ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​ចន្លោះ​ពីថ្ងៃទី​៤​ដល់​ថ្ងៃទី​៧​ខែកុម្ភៈ​​រវាង​កងទ័ព​ថៃ​និង​កម្ពុជា​ នៅ​ពេល​ដែល​ប្រទេស​ទាំង ពីរ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់​គ្នា​ពី​ការរំលោភ​បំពាន​បូរណភាព​ដែនដី​ទៅវិញ​ទៅ​មក។​ យូណេស្កូ​បាន​ប្រកាស​ពី​បំណង​ទៅ​វាយតម្លៃ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​នៅ​ពេល​ស្ថានការណ៍​យោធា​វិល​ត្រឡប់​ទៅ​កាន់​ស្ថានភាព​ធម្មតា។

នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​យូណេស្កូ​ចុង​ក្រោយ​មួយ​បាន​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ដឹង​ថា៖ «បេសកជន​ពិសេស​ចំពោះ​បញ្ហា​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​របស់​លោកស្រី ​អ៊ីរីណា បូកូវ៉ា (Irina ​Bokova) ​អគ្គនាយក​អង្គការ​យូណេស្កូ​ គឺ​លោក ​កូអិជីរ៉ូ ​ម៉ាសឹយូរ៉ា​នឹង​ធ្វើដំណើរ​ទៅកាន់​ទីក្រុង​បាងកក​និង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​ចន្លោះ​ថ្ងៃ​ទី២៥ ​ខែកុម្ភៈ ​ដល់​ថ្ងៃទី ​១ ខែមិនា​ ដើម្បី​ពិភាក្សា​អំពី​កិច្ចការពារ​រម្មណីយដ្ឋាន​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ជាមួយ​នឹង​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ​​និង​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា»។

លោក ​កូអិជីរ៉ូ ​ម៉ាសឹយូរ៉ា​ (Koichiro ​Matsuura)​ ជា​អតីត​អគ្គនាយក​យូណេស្កូ​ ចន្លោះ​ឆ្នាំ​១៩៩៩​ ដល់​ឆ្នាំ​២០០៩។​​ហើយ​លោក​ជា​អតីត​ប្រធាន​គណៈ​កម្មាធិការ បេតិកភណ្ឌ​ពិភពលោក​ផង​ដែរ។​ សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​យូណេស្កូ​បាន​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា៖ ​លោក ​កូអិជីរ៉ូ ​ម៉ាសឹយូរ៉ា​ «នឹង​ត្រួតពិនិត្យ​ជាមួយ​នឹង​ភាគី​​ទាំង​ពីរ​អំពី​វិធី​នានា​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ភាពតាន​តឹង​ ហើយ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រសើ​ឡើង​នូវ​ការពិភាក្សា​ជុំវិញ​ការអភិរក្ស​នៃ​ប្រាសាទ​(ព្រះវិហារ)»។

នៅ​ពេល​ព្យាយាម​សុំ​សេចក្តី​អត្ថា​ធិប្បាយ​អំពី​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​លម្អិត​របស់ លោក ​កូអិជីរ៉ូ ​ម៉ាសឹយូរ៉ា​ លោកស្រី ​ស៊ូ វីលៀម (Sue​ William) ​អ្នកនាំពាក្យ​យូណេស្កូ ​បាន​បដិសេធ​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ​លម្អិត។​ មន្ត្រី​ខ្មែរ​វិញ​បាន​អះអាង​ថា​ការចុះ​ទៅកាន់​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​របស់​បេសកជន​យូណេស្កូ​ឬ​យ៉ាងណា​និង​ពេល​ណា​ គឺ​មិនអាច​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ដឹង​ជា​សាធារណៈ​បាន​ទេ​ដោយ​ឈរ​លើ​ហេតុផល​សន្តិសុខ។​ ប្រទេស​ថៃ​កាល​ពី​សប្តាហ៍​ថ្មីៗ​ធ្លាប់​ជំទាស់​នឹង​បេសកកម្ម​របស់​យូណេស្កូ​ទៅ​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ផង​ដែរ​ដោយ​និយាយ​ថា​ការវាយតម្លៃ​របស់​យូណេស្កូ​​ត្រូវ​មាន​ការយល់​ព្រម​ពី​ប្រទេស​ថៃ​ជា​មុន​​ក្រៅពី​ព្រមាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា​តំបន់​ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ​ស្ថិត​ក្នុង​ភាពតានតឹង។

នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថៃ​អាប់ភីស៊ីត​ វីចាជីវ៉ា​កាលពី​ថ្ងៃអង្គារ​បាន​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ដឹង​ពី​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​បេសកជន​ពិសេស​របស់ ​យូណេស្កូ ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ថៃ​និង​កម្ពុជា​ជាមួយ​នឹង​ការបញ្ជាក់​ថា​ទស្សនកិច្ច​នោះ​គឺ​ដើម្បី​នឹង​ស្តាប់​ការបកស្រាយ​របស់​គួ​ភាគី​ទាំងពីរ។

ទស្សនកិច្ច​នៃ​បេសកជន​ពិសេស​របស់​យូណេស្កូ​នេះ​កើត​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​កម្ពុជា និង​ថៃ​បាន​យល់ព្រម​ជា​ផ្លូវការ​នៅ​ចំពោះ​មុខ​សមាគម​អាស៊ាន​ថា​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យមាន​កិច្ចឈប់បាញ់​គ្នា​ហើយ​នឹង​យល់ព្រម​ទទួលយក​អ្នកសង្កេតការណ៍​ប្រមាណ៤០​នាក់​ដោយដាក់​នៅ​ម្ខាងៗ​ពាក់​កណ្តាល​មក​កាន់​តំបន់​ជម្លោះ​ក្នុង​បំណង​ជួយ​ត្រួត​ពិនិត្យ​និង​បញ្ជៀស​កុំ​ឲ្យ​មាន​ការវាយ​ប្រយុទ្ធ​ដោយ​អាវុធ​តទៅទៀត៕

This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now

កម្ពុជា​ត្រូវការ​ឧស្សាហ​កម្ម​ផលិត​ពូជ​ស្រូវ​បន្ថែម​ទៀត

Posted: 24 Feb 2011 02:16 PM PST

អ្នក​​សេដ្ឋកិច្ច​និង​អ្នក​​ជំនាញ​កសិកម្ម​​លើក​ឡើង​ថា ​កម្ពុជា​ត្រូវ​ការ​ឧស្សាហ​កម្ម​ផលិត​​គ្រាប់​ពូជ​ស្រូវ​បន្ថែម​ទៀត​​ ដើម្បី​ធានា​ដល់​កំណើន​ផលិត​កម្ម​ស្រូវ ​និង​ការ​នាំ​អង្ករ​ចេញ​តាម​ផែន​ការ​របស់​រដ្ឋាភិបាល។

អស់​រយៈ​ពេល​ជាង​៥​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​ លោកយិន ណារ៉ុង​បាន​ផ្លាស់ប្តូរ​​ទម្លាប់​ដាំ​ស្រូវ​របស់​លោក​ពី​ការ​ប្រើប្រាស់​​គ្រាប់​ពូជ​ដែល​លោក​សន្សំ​ទុក​​ក្រោយ​ពី​រដូវ​ច្រូត​កាត់​មុន​ មក​​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រាប់​ពូជ​សុទ្ធ​វិញ​ដែល​លោក​ទិញ​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ពូជ​ស្រូវ​ក្នុង​ស្រុក​មួយ។

ជា​កសិករ​វ័យ​៥២​ឆ្នាំ​នៅ​ក្នុង​ភូមិ​ព្រះធាតុ​ ឃុំ​រលួស​ ស្រុក​កណ្តាល​ស្ទឹង​​ ដែលថ្មីៗ​នេះ​ទើប​នឹង​ត្រូវ​កាត់​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ខណ្ឌ​ដង្កោ​របស់​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ លោក​យិន ណារ៉ុង​ ដែល​មាន​ដី​ស្រែ​ចំនួន​ជាង​២០​អា ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ​ការ​ងាក​មក​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រាប់​ពូជ​​សុទ្ធ​​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ជាជាង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​​​គ្រាប់​ពូជ​តាម​ប្រពៃណី​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ទិន្នផល​ស្រូវ​របស់​លោក​ កើន​ឡើង​​​​​ជាង​មុន​ចំនួន​​ជាង​២០%។

«ប្រសិន​ជា​យើង​ធ្វើ​ធម្មតា​ ដោយ​យើង​យក​ពូជ​យើង​ធម្មតា​យក​មក​ធ្វើ​ កាល​ពី​មុន​ យើង​បាន​ត្រឹម​តែ​៧០០​គីឡូក្រាម​ ប៉ុន្តែ​ដល់​យើង​យក​ពូជ​នោះ​មក​ដាក់​មក​ យើង​កើន​ឡើង​បាន​ដល់​៩០០​គីឡូ​ក្រាម​អី​អញ្ចឹង​ទៅ»។

បើ​ធៀប​នឹង​ចំនួន​ពូជ​ស្រូវ​ប្រពៃណី​ចំនួន​ជាង​២០​គីឡូក្រាម​ដែល​លោក​ត្រូវ​ការ​នៅ​ពេល​មុន​ ​ បច្ចុប្បន្ន​លោក​ណារ៉ុង​ប្រើប្រាស់​​គ្រាប់​ពូជ​សុទ្ធ​​ចំនួន​តែ​​១៥​គីឡូក្រាម​សម្រាប់​ផ្ទៃដី​ស្រែ​ទាំង​មូល​របស់​លោក ​ដោយ​ចំណាយ​ប្រាក់​ទិញ​អស់​ប្រមាណ​៤​ម៉ឺន​រៀល។

ក្រុម​អ្នក​សេដ្ឋកិច្ច​និង​អ្នក​ជំនាញ​កសិកម្ម​បាន​មើល​ឃើញ​ថា​ ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​គ្រាប់​ពូជ​ស្រូវ​សម្រាប់​ឲ្យ​​ប្រជា​កសិករ​ដាំដុះ​នេះ​នឹង​ជួយ​បង្កើន​និទ្នផល​ស្រូវ​ក្នុង​ស្រុក​បន្ថែម​ទៀត​ដែល​នឹង​​ធានា​ដល់​ការ​នាំចេញ​អង្ករ​ទៅ​កាន់​ទី​ផ្សារ​អន្តរជាតិ​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើង។

ជួយ​បង្កើន​ទិន្នផល​​គឺ​ដោយ​សារ​​ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​អះអាង​ថា​ ការ​ដាំដុះ​គ្រាប់​ពូជ​សុទ្ធ​​ផ្តល់​ផល​ច្រើន​ជាង​គ្រាប់ពូជ​​ប្រពៃណី​ពី​២០%​ទៅ​៣០%។

ប៉ុន្តែ​របាយ​ការណ៍​ឃ្លាំមើល​​សេដ្ឋកិច្ច​​​របស់​វិទ្យាស្ថាន​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ ដែល​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​ក្នុង​ខែ​មក​រា​ឆ្នាំ​២០១១​នេះ​ បាន​បង្ហាញ​​ថា​ ប្រជា​កសិករ​ខ្មែរ​ស្ទើរ​តែ​ទាំង​អស់​នៅ​តែ​ប្រើប្រាស់​គ្រាប់​ពូជ​ស្រូវ​ដែល​ពួក​គេ​រក្សា​ទុក​ក្រោយ​ពី​រដូវ​ច្រូត​កាត់​មុនៗ​ ដើម្បី​ដាំ​ដុះ​នៅ​រដូវ​ធ្វើ​ស្រែ​បន្ទាប់។ ​ការ​ដាំដុះ​ពូជ​ស្រូវ​ប្រពៃណី​នេះ​មិន​ត្រឹម​តែ​​មិន​បាន​ផ្តល់​ផល​ច្រើន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ​គឺ​ថែម​ទាំង​ធ្វើ​ឲ្យ​ទិន្ន​ផល​អាច​ថយ​ចុះ​ទៀត​ផង ​​ដោយ​សារ​​ការ​រិចរិល​នៃ​គុណភាព​គ្រាប់​ពូជ​ទាំង​នោះ។

លោក​នៅ សីហា ​នាយក​គ្រប់​គ្រង​ផ្នែក​ស្រាវជ្រាវ​​នៃ​វិទ្យាស្ថាន​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ការ​បន្ត​ដាំដុះ​ពូជ​ស្រូវ​បែប​ប្រពៃណី​នេះ​គឺ​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​​មួយ​ដល់​កំណើន​​​ផលិត​ផល​ស្រូវ​នៅ​ក្នុង​ស្រុក។

«ពូជ​គាត់​តាំង​ពី​ដូនតា​មក​ម៉្លេះ។ ជួនកាល​ពូជ​ហ្នឹង​យូរៗ​ទៅ​ វា​ងាប់​មេ​ ងាប់​អី​ទៅ ក៏​គាត់​នៅ​តែ​ប្រើ​អាហ្នឹង​ដែរ។​ គាត់​អត់​ដូរ។​ អាហ្នឹង​វា​ក៏​ជា​បញ្ហា​ប្រឈម​មុខ​មួយ​ដែរ»។

ប្រទេស​កម្ពុជា​គ្រោង​នឹង​បង្កើន​ផលិត​កម្ម​ស្រូវ​លើស​ពី​សេចក្តី​ត្រូវការ​ក្នុង​ស្រុក​ឲ្យ​បាន​ច្រើន​ជាង​៤លាន​តោន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ និង​មាន​មហិច្ឆិតា​​នាំ​អង្ករ​ចេញ​ឲ្យ​បាន​យ៉ាង​តិច​មួយ​លាន​តោន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​ចាប់​ពី​ឆ្នាំ​២០១៥ត​ទៅ។

នៅ​ឆ្នាំ​២០១០​ កម្ពុជា​ផលិត​ស្រូវ​បាន​ចំនួន​ជិត​៨លាន​តោន​​ ក្នុងនោះ​ជាង​​៣លាន​តោន​​ជា​ទិន្នផល​​លើស​ពី​សេចក្តី​ត្រូវ​ការ​ក្នុង​ស្រុក។

ប៉ុន្តែ​ទិន្នផល​ស្រូវ​នៅ​កម្ពុជា​នៅ​ទាប​នៅឡើយ​ បើ​ធៀប​នឹង​ប្រទេស​ជិតខាង​ ពោល​គឺ​នៅ​កម្ពុជា​ ទិន្នផល​ទទួល​បាន​ជា​មធ្យម​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០៨​ត្រឹមតែ​ជាង​២តោន​ក្នុង​មួយ​ហិកតា​ ខណៈ​ប្រទេស​ថៃ​​បាន​ជិត​៣​តោន​ ឡាវ​ជាង​៣តោន​ និង​វៀតណាម​ជិត​៥តោន​ក្នុង​មួយ​ហិកតា។​ នេះ​បើយោង​តាម​តួលេខ​របស់​រដ្ឋាភិបាល។

របាយ​ការណ៍​របស់​វិទ្យាស្ថាន​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា​ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ផង​ដែរ​ថា​ ឧស្សាហ​កម្ម​ផលិត​គ្រាប់​ពូជ​ស្រូវ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅ​មាន​កម្រិត​តិចតួច​បំផុត​មិន​ទាន់​អាច​មាន​លទ្ធភាព​ទាក់ទាញ​ប្រជា​កសិករ​ខ្មែរ​ឲ្យ​ចេញ​ផុត​ពី​របៀប​ដាំ​ស្រូវ​តាម​បែប​ប្រពៃណី​របស់​ពួក​គេ​បាន​នៅ​ឡើយ​ទេ។

របាយ​ការណ៍​ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ដែរ​ថា ​​បើ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ប្រទេស​ថៃ​ បច្ចុប្បន្ន​ប្រទេស​ថៃ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ផលិត​ពូជ​ស្រូវ​​ចំនួន​ដល់​ទៅ​៨៥​ រីឯ​កម្ពុជា​មាន​ក្រុម​ហ៊ុន​ផលិត​ពូជ​ស្រូវ​តែ​មួយ​គត់​ឈ្មោះ​ថា​ AQIP Seed​ ដែល​មាន​លទ្ធភាព​ផលិត​ពូជ​ស្រូវ​បាន​ចំនួន​២៦០០​តោន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ ដើម្បី​លក់​ជូន​ដល់​​ប្រជា​កសិករ​ចំនួន​ប្រមាណ​១៦​ម៉ឺន​គ្រួសារ​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ក្រុង​ចំនួន​១៩​ទូទាំង​ប្រទេស។

លោក​គង់ វិតាណៈ ​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុន​ AQIP SEED Co., Ltd ​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ​លោក​ចង់​ឲ្យ​មាន​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​​​បន្ថែម​ទៀត​ ចូល​មក​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​ផលិត​គ្រាប់​ពូជ​ស្រូវ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ដើម្បី​បំពេញ​ចន្លោះ​ខ្វះខាត​នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​​ពូជ​ស្រូវ​សុទ្ធ​ក្នុង​ចំណោម​ប្រជា​កសិករ​ខ្មែរ​នេះ។

«វា​ជា​ការ​ចាំ​បាច់​ណាស់​គឺ​យើង​ត្រូវ​ការ​ ទី​១​គឺ​ដើម្បី​បង្កើន​ឲ្យ​គ្រប់​តាម​តម្រូវការ​របស់​​ប្រទេស​របស់​យើង។ ទី​២​គឺ​វា​បើក​ចំហរ​នូវ​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដោយ​សមធម៌​នៅ​លើ​មុខ​ជំនួញ​គ្រាប់​ពូជ​នេះ»។

លោក​អ៊ុក មករា​ នាយក​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​និង​អភិវឌ្ឍ​កសិកម្ម​កម្ពុជា​នៃ​ក្រសួង​កសិកម្ម​​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ក្រសួង​បាន​បើក​ទូលាយ​ឲ្យ​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ផលិត​គ្រាប់​ពូជ​នេះ​ ប៉ុន្តែ​លោក​អះអាង​ថា ​បញ្ហា​គឺ​នៅ​ត្រង់​ថា​ ប្រជា​កសិករ​ភាគ​ច្រើន​មិន​ទាន់​ចាប់​អារម្មណ៍​ច្រើន​​លើ​គ្រាប់ពូជ​សុទ្ធ​​​ដែល​ផលិត​និង​ដាក់​លក់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​នៅ​ឡើយ​ទេ​ ដោយ​សារ​ពួក​គាត់​អាច​រក្សា​ស្រូវ​ចំណី​របស់​គាត់​ទុក​ធ្វើ​ជា​គ្រាប់​ពូជ​បាន។

«យើង​គ្មាន​សិទ្ធិណា​ដែល​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​គាត់​ផ្តាច់​មុខ​ទេ។​ ដូច្នេះ​ត្រូវ​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង។​បញ្ហា​គឺ​កសិករ​យើង​គាត់​នៅ​មាន​ដី​ស្រែ​តូចៗ​ ហើយ​គាត់​មិន​សូវ​ជា​ចាប់​អារម្មណ៍​ច្រើន»។

សូម​បញ្ជាក់​ថា​ ជា​យន្តការ​ដើម្បី​ធានា​ដល់​កំណើន​​ផលិតផល​ស្រូវ​និង​ការ​ឆ្លើយតប​ទៅ​តាម​តម្រូវ​ការ​ទី​ផ្សារ​អង្ករ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​ ក្រសួង​កសិកម្ម​​បាន​បញ្ចេញ​ពូជ​ស្រូវ​ជម្រើស​ចំនួន​១០​ប្រភេទ​ឲ្យ​ប្រជា​កសិករ​យក​ទៅ​ប្រើ​ប្រាស់។ ​ពូជ​ទាំង​នោះ​រួមមាន​ ពូជ​ស្រូវ​ស្រាល​ចំនួន​បី​ប្រភេទ​គឺ​សែនពិដោរ​ ជលសារ ​និង​អ៊ីអែ៦៦ ​ ហើយ​ពូជ​ស្រូវ​កណ្តាល​ចំនួន​បួន​ប្រភេទ​គឺ​ ផ្កា​រំដួល​ ផ្ការំដេង​ ផ្កា​រមៀត​និង​ផ្កាច័ន្ទសែនស​ ហើយ​នឹង​ពូជ​ស្រូវ​ធ្ងន់​​ចំនួន​បី​ប្រភេទ​ទៀត​គឺ​រាំងជ័យ ​ខា៤​និង​ខា៦។

លោក​យ៉ង សាំងកុមារ​ នាយក​មជ្ឈមណ្ឌល​សិក្សា​និង​អភិវឌ្ឍ​កសិកម្ម​កម្ពុជា​ (អង្គការ ​CEDAC)​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ដើម្បី​បង្កើន​ទិន្នផល​ស្រូវ​របស់​ខ្លួន​ ប្រជា​កសិករ​អាច​ប្រើប្រាស់​វិធី​សម្រាំង​គ្រាប់​ពូជ​សុទ្ធ​​របស់​ខ្លួន​បាន​ ប្រសិន​បើ​ពួក​គេ​មិន​ចង់​​ប្រើប្រាស់​​គ្រាប់​ពូជ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ទេ​នោះ។

«ចំណុច​នៃ​ការ​ចាប់​ផ្តើម​ហ្នឹង​គឺ​ធ្វើ​យ៉ាង​ម៉ិច​ឲ្យ​កសិករ​ទូទាំង​ប្រទេស​ហ្នឹង​ចេះ​បន្សុទ្ធ​ពូជ​ ចេះ​ជ្រើស​រើស​ពូជ​ទុក​ដាក់​ដោយ​ខ្លួន​ឯង។ ​បើ​មិន​បាន​គ្រប់​គ្នា​ ឲ្យ​តែ​បាន​មួយ​ភូមិ​មាន​៤ឬ​៥​នាក់​អី​អញ្ចឹង​ទៅ»។

លោក​យ៉ង សាំង​កុមារ​​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​​ថា​ ការ​ជ្រើសរើស​សម្រិត​សម្រាំង​គ្រាប់​ពូជ​ស្រូវ​ទុក​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​នេះ​គឺ​ជា​វិធី​ដែល​ចំណាយ​ធនធាន​តិច​ ប៉ុន្តែ​​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព​ខ្ពស់​ ដោយសារ​កសិករ​អាច​​ដោះដូរ​វិធីសាស្ត្រ​នេះ​ឲ្យ​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅ​មក​ជា​លក្ខណៈ​ប្រពៃណី​របស់​ពួក​គេ​បាន៕

This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now

Leave a Reply

If you have some guts to join or have any secret to share, you can get it published directly to this blog by using this address meaning once you send your article to this email, it will soon appear in this blog after verifying that it is not just spam!