VOA News: ព័ត៌មាន: “បងធំទីពីរខ្មែរក្រហមសម្តែងការមិនពេញចិត្តពេលតុលាការចាប់ផ្តើមកាត់ទោស” plus 4 more |
- បងធំទីពីរខ្មែរក្រហមសម្តែងការមិនពេញចិត្តពេលតុលាការចាប់ផ្តើមកាត់ទោស
- ខណៈពេលសវនាការមេខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើមជនរងគ្រោះធូរចិត្តហើយសង្ឃឹមថានឹងបានយុត្តិធម៌
- ប្រទេសថៃលាលែងពីសមាជិកភាពនៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
- សវនាការសំខាន់នៃការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើម
- ការលើកលែងទោសនិងការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាលមិនមែនជារបាំងនៃការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទេ
| បងធំទីពីរខ្មែរក្រហមសម្តែងការមិនពេញចិត្តពេលតុលាការចាប់ផ្តើមកាត់ទោស Posted: 27 Jun 2011 01:49 PM PDT បងធំទីពីរនៃសម័យខ្មែរក្រហម លោកនួន ជា បានសម្តែងការខឹងសម្បាចំពោះសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះនៅពេលដែលរូបគាត់ត្រូវនាំខ្លួនយកមកកាត់ទោស។ ថ្លែងនៅចំពោះមុខអង្គចៅក្រមចំនួនប្រាំរូបនៃអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមនៅជាយទីក្រុងភ្នំពេញ នួន ជា ពាក់មួកគ្របក្បាល និងវ៉ែនតាខ្មៅ បានអានសំណេរមួយ បានសម្តែងការគោរពចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែលោកមិនបានបង្ហាញអំពីហេតុផល ចំពោះការមិនសប្បាយ ចិត្តរបស់លោកនោះទេ។ «ជាបឋម ខ្ញុំបាទសូមគោរពលោកប្រធានតុលាការ ពិសេសលោកស្រី បងប្អូនរួមជាតិក្នុងទីនេះ បងប្អូនរួមជាតិទូទាំងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេសដោយមេត្រី។ ខ្ញុំ មិនសប្បាយចិត្ត ចំពោះសវនាការនេះ ហើយខ្ញុំ ប្រគល់ភារៈនេះជូនមេធាវីរបស់ខ្ញុំ ដើម្បីពន្យល់ពីហេតុផល»។ អតីតមេដឹកនាំកំពូលខ្មែរក្រហមចំនួនបួននាក់ នៅក្នុងនោះ មាន នួន ជាអតីតប្រធានសភាខ្មែរក្រហម ខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋ អៀង សារី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស និងអៀង ធីរិទ្ធ ប្រពន្ធរបស់គាត់និងជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសង្គមកិច្ច។ ជនជាប់ចោទទាំងបួននាក់ នៅក្នុងសំណុំរឿង០០២នេះ ត្រូវនាំខ្លួនចូលសវនាការបឋមនៅថ្ងៃនេះក្រោមការចោទប្រកាន់អំពីឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ និងបទប្រល័យពូជសាសន៍ ទាក់ទងទៅនឹងការស្លាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាអស់ជិតពីរលាននាក់ នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ និង ឆ្នាំ១៩៧៩ គឺជារយៈពេលដែលពួកគេកាន់កាប់អំណាច។ មេធាវីបរទេសរបស់នួន ជា គឺលោក ម៉ាយឃើល ផេសមែន (Michael Pesttman) ថ្លែងប្រាប់តុលាការថា កូនក្តីរបស់ខ្លួនមិនសប្បាយចិត្តទេដោយសារតែការស៊ើបអង្កេតរបស់ក្រុមចៅក្រមបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់សិទ្ធិរបស់គាត់។ មួយវិញទៀត ក្រុមចៅក្រម មិនបានកោះហៅ សាក្សីចំនួនជាង៣០០នាក់ ដែលក្រុមមេធាវីបានស្នើឲ្យយកមកបកស្រាយនៅក្នុងសវនាការបឋមនេះទេ។ លោកម៉ាយឃើល ផេសមែន បានថ្លែងតាមរយៈអ្នកបកប្រែភាសាថា កូនក្តីរបស់លោកមិនត្រូវបានផ្តល់ឱកាសឲ្យធ្វើការបកស្រាយនូវអ្វី ដែលគាត់ចង់និយាយនោះទេ។ ហើយលោកបានទាមទារឲ្យតុលាការបោះបង់ចោលនូវសំណុំរឿងរបស់លោកនួន ជា។ «ដូចដែលបានលើកឡើង ការស៊ើបអង្កេត គឺមិនមានយុត្តិធម៌។ ដូច្នេះហើយសំណុំរឿងរបស់លោក នួន ជា មិនគួរត្រូវបានគេយកមកជំនុំជម្រះនោះទេ»។ សវនាការចំនួនបួនថ្ងៃ នៅពេលនេះ នឹងជជែកអំពីអញ្ញត្រកម្មផ្សេងៗ នៅក្នុងនោះនិងមានការជជែក អំពីការកាត់ទោសពីរដងទៅលើអៀង សារី ការលើកលែងទោសទៅលើអៀង សារី និងការចូលរួមរបស់សាក្សីជាដើម។ នួន ជា បានចាកចេញពីបន្ទប់សវនាការដោយបញ្ហាសុខភាព ហើយបន្ទាប់មកអៀង ធីរិទ្ធ ក៏បានចាកចេញទៅបន្ទប់ឃុំឃាំងដែរ ដោយសារតែមូលហេតុដូចគ្នានេះ។ ផ្ទុយទៅវិញ មេធាវីរបស់ខៀវ សំផន បានស្នើឲ្យក្រុមចៅក្រមរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងដោះលែងកូនក្តីរបស់ខ្លួនទៅកាន់បន្ទប់រង់ចាំ ឬក៏ទៅកាន់បន្ទប់ឃុំឃាំង។ ក៏ប៉ុន្តែប្រធានអង្គជំនុំជម្រះលោកចៅក្រម និល ណុន បានទាត់ចោលសំណើនោះ ដោយសំអាងថា លោកខៀវ សំផន មិនមានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ ដែលគួរត្រូវចាកចេញពីបន្ទប់សវនាការនោះទេ៕ This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now |
| ខណៈពេលសវនាការមេខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើមជនរងគ្រោះធូរចិត្តហើយសង្ឃឹមថានឹងបានយុត្តិធម៌ Posted: 27 Jun 2011 12:39 PM PDT អ្នករស់រានមានជីវិតពីគុកទួលស្លែង ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ព្រមទាំងមន្រ្តីអង្គការសង្គមស៊ីវិលប្រាថ្នាចង់ឃើញសាលាក្តីប្រល័យពូជសាសន៍កាត់ទោសពួកខ្មែរក្រហមផ្តន្ទាទោសចំពោះមេដឹកនាំកំពូលៗរបស់ខ្មែរក្រហមចំនួនបួនរូបឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរបំផុតទៅតាមទោសកំហុសដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្ត។ ការលើកឡើងនេះ បានកើតមានឡើងនៅក្នុងខណៈពេលដែលសាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានបើកសវនាការជាបឋម ចំពោះសំណុំរឿង០០២ ដែលមានជនជាប់ចោទជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមចំនួនបួនរូប គឺលោកខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋ លោកនួន ជា អតីតប្រធានរដ្ឋសភា លោកអៀង សារី អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស និងភរិយារបស់លោក គឺអ្នកស្រីអៀង ធីរិទ្ធ អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសង្គមកិច្ចនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ ដើរចុះពីអគារនៃអង្គជំនុំជម្រះរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម លោកវ៉ាន់ ណាត អាយុ៦៦ឆ្នាំមានសក់ពណ៌ស ជាអ្នករស់រានមានជីវិតមួយរូបពីគុកទួលស្លែង បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយនឹងអ្នកកាសែតថា លោកសង្ឃឹមថា ទីបញ្ចប់ក្នុងសំណុំរឿង០០២នេះ នឹងផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ។ «ចំាស្តាប់ការរៀបចំជាបឋមយើងសង្ឃឹមថា ទីបញ្ចប់យើងនឹងបានយុត្តិធម៌អំពីជំនុំជម្រះ០០២»។ កញ្ញាសេង ធារី ប្រធានសមាគមជនរងគ្រោះរបបខ្មែរក្រហមកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា កញ្ញា មានភាពរន្ធត់នៅពេលដែលចូលរួមសវនាការកាត់ទោសជាបឋមរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងសំណុំរឿង០០២ ដែលបានទន្ទឹងរង់ចាំជាយូរយាណាស់មកហើយ។ កញ្ញាបាននិយាយទៀតថា សវនាការថ្ងៃនេះ មានសារៈសំខាន់ ដែលយើងកំពុងទាមទារកយុត្តិធម៌ និងការណ៍ពិតចំពោះជនរងគ្រោះ។ «ថ្ងៃនេះខ្ញុំរីករាយ ដែលបានចូលរួមជាក់ស្តែងជាជនរងគ្រោះ ជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនូវក្នុងការផ្តន្ទាទោសលើលោកនួន ជា លោកអៀង សារី លោកខៀវ សំផន ហើយលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ។ អញ្ចឹងជាថ្ងៃអស្ចារ្យ ជាថ្ងៃប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលខ្ញុំហើយជនរងគ្រោះផ្សេងៗទៀតរីករាយក្នុងការចូលរួម»។ នៅថ្ងៃដំបូងនៃសវនាការជាបឋម ជនជាប់ចោទដែលជាមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមកំពូលៗទាំងបួនរូប មានវត្តមាននៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកនួន ជា បងធំទី២ នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម បានដើរចេញពីបន្ទប់សវនាការបន្ទាប់ពីលោកបានសម្តែងការមិនពេញចិត្តចំពោះសាលាក្តីខ្មែរក្រហម។ លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យមួយរូប បាននិយាយថា លោកសប្បាយចិត្តជាងករណីជំនុំជម្រះលោកកាំង ហ្កេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច ទៅទៀត ដោយហេតុថា មេដឹកនាំនៅក្នុងរបបមួយត្រូវបាននាំយកមកកាត់ទោស។ លោកឡៅ ម៉ុងហៃ នៅពេលដែលលោករំលឹកដល់ការស្លាប់បាត់បង់ជីវិតរបស់បង ប្អូនពីរនាក់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមលោកបានសម្តែងការក្តុកក្តួលនិងប្រាថ្នាចង់ឲ្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមដាក់ទោសទណ្ឌមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងបួនរូបឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។ «អាហ្នឹងធ្ងន់ជាងគេបង្អស់ពីព្រោះអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ជាងគេទាំងអស់។ បើចិត្តខ្លួនឯង អ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ៗអញ្ចឹង គឺត្រូវដាក់ទណ្ឌកម្មឲ្យខ្ពស់បំផុត»។ លោក ជុំ មី អាយុ៨០ឆ្នាំ អ្នករស់រានមានជីវិតមួយរូបផ្សេងទៀតពីមន្ទីរឃុំឃាំងស២១ បាននិយាយថា លោករង់ចាំថ្ងៃសវនាការនេះជាយូរណាស់មកហើយ។ ហើយក្នុងចិត្តរបស់លោកមានការរីករាយតាំងពីលោកចូលរួមនៅក្នុងពិធីបួងសួងនៅវាលពិឃាតបឹងជើងឯកកាលពីសប្តាហ៍មុន។ «ថ្ងៃនេះ អារម្មណ៍របស់យើងសប្បាយចិត្តណាស់ យើងចូលរួមស្តាប់ ដើម្បីតើចៅក្រមព្រះរាជអាជ្ញា ហើយជនជាប់ចោទ គាត់មានប្រសាសន៍យ៉ាងម៉េច យើងចង់ដឹង»។ លោកស៊ុំ រិទ្ធី អាយុ៥៨ឆ្នាំ អតីតអ្នកទោសនៅភូមិភាគឧត្តរនៅមន្ទីរឃុំឃាំងគុកធំនៃខេត្តសៀមរាបបាននិយាយថា លោកចង់ដឹងការណ៍ពិតពីមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងបួនរូបថាតើការកាប់សម្លាប់ប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់នៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហមបានកើតមានឡើងដោយសារអ្វី។ «សូមមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងបួនរូបនេះ និយាយការណ៍ពិត និងបង្ហាញការណ៍ពិតឲ្យជាតិ និងអន្តរជាតិ បានដឹងថា តើការកាប់សម្លាប់ពូជសាសន៍ឯង ដែលពិភពលោកគេមិនដែលដឹង គេមិនដែលឮ តើរឿងហ្នឹង វាចេញពីណាមក ហើយខ្ញុំសូមឲ្យគាត់និយាយពីការណ៍ពិត»។ លោកនេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានមានប្រសាសន៍ថា សវនាការថ្ងៃនេះ ជាការបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្រ្តមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រជាជនពិភពលោកទាំងមូលពីព្រោះសវនាការលើសំណុំរឿង០០២នេះ មានសារៈសំខាន់បំផុតបន្ទាប់ពីសវនាការរបស់ណាស៊ី ក្រោយពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ។ «សវនាការនេះ យើងគិតថា ជាដំណាក់កាលមួយដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ដោយសារថា ប្រជាជនកម្ពុជារង់ចាំជាយូរឆ្នាំមកហើយ នៅក្នុងការទន្ទឹងរង់ចាំនូវយុត្តិធម៌ ហើយឥឡូវនេះ ដំណើរការនៃការស្វែងរកយុត្តិធម៌នោះបានមកដល់ហើយ»។ សវនាការជាបឋម លើសំណុំរឿង០០២នឹងប្រព្រឹត្តទៅរយៈពេលចំនួនបួនថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២៧ និងបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី៣០ ខាងមុខនេះ។ ជនជាប់ចោទ មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងបួនរូប ត្រូវបានចោទប្រកាន់ដូចៗគ្នា ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ មនុស្សឃាត ការធ្វើទារុណកម្ម និងការធ្វើទុកបុកម្នេញខាងផ្នែកសាសនា៕ This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now |
| ប្រទេសថៃលាលែងពីសមាជិកភាពនៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក Posted: 27 Jun 2011 12:02 PM PDT នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្តែងការស្វាគមន៍ដល់សេចក្តីសម្រេចរបស់គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ពិចារណាលើផែនការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា បើទោះបីជាប្រទេសថៃបានសម្រេចដកខ្លួនចេញពីអង្គការយូណេស្កូនេះក៏ដោយ។ ប្រទេសថៃ បានដកខ្លួនចេញពីអនុសញ្ញាបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូឆ្នាំ១៩៧២ ដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំងនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកលើផែនការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមកាសែតថៃ The Nation បានរាយការណ៍នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងនៅក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាប័ត្រនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញថា គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូបានសម្រេចផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ផែនការគ្រប់គ្រង អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រាសាទព្រះវិហារ។ «ដល់ឥឡូវ យើងសុំតែយុត្តិធម៌។ យុត្តិធម៌នៅឆ្នាំ១៩៦២ធ្វើឱ្យថៃដកខ្លួនចេញពីតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។ ឥឡូវជាថ្មីម្តងទៀត ថៃដកខ្លួនចេញពីសមាជិកគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ (ខ្ញុំ) សូមផ្តាំទៅឯកឧត្តមអាប់ភីស៊ីត វីចាជីវ៉ា បើចិត្តកូនប្រុស ឯកឧត្តមធ្វើលិខិតជាផ្លូវការនៅថ្ងៃស្អែក ពីព្រោះថ្ងៃស្អែកជាថ្ងៃប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រី»។ លោកស៊ូវិត ឃុនគីតទិ (Suwit Khunkitti) ប្រធានគណៈប្រតិភូថៃចរចាជាមួយគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅក្នុងទីក្រុងប៉ារីសបានថ្លែងថា គណៈប្រតិភូរបស់លោកបានប្រាប់គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកថា ប្រទេសថៃបានលាលែងចេញពីប្រទេសសមាជិកនៃអនុសញ្ញា។ លោកស៊ូវិតរដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ បានបញ្ជាក់ថា គណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកមិនអើពើការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រទេសថៃដែលពិចារណាលើផែនការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា នឹងធ្វើឱ្យស្មុគស្មាញដល់ជម្លោះព្រំដែនថៃ កម្ពុជា។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបន្តថា ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការអង្គការយូណេស្កូនេះ។ ប្រទេសកម្ពុជាមិនដកខ្លួនចេញពីអង្គការយូណេស្កូនេះទេ។ ប្រទេសកម្ពុជាបានខំប្រឹងប្រែងប្រែក្លាយខ្លួនជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៩។ «យើងមិនដកខ្លួនចេញពីអង្គការយូណេស្កូទេ ពីព្រោះយើងជាម្ចាស់ផ្ទះនៃសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកច្រើនណាស់ ដូចជាប្រាសាទអង្គរវត្ត ប្រាសាទព្រះវិហារ និងសម្បត្តិអរូបិយមួយចំនួនទៀត ហើយឥឡូវកំពុងតែត្រៀមបញ្ចូលទៅក្នុងបេតិកភណ្ឌពិភពលោកនូវក្បាច់គុណបុរាណខ្មែរ ដែលមានល្បុក្កតោ ខ្លាក្រាប ដាក់ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ពិភពលោក។ ដូច្នេះយើងត្រូវការអង្គការយូណេស្កូនេះ។ យើងមានបេតិកភណ្ឌច្រើនណាស់»។ កាសែតថៃ បាងកកប៉ុស្តិ៍ (Bangkok Post) បានរាយការណ៍នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃអាប់ភីស៊ីត វិចាជីវ៉ា (Abhisit Vejjajiva) បានការពារសេចក្តីសម្រេចដកប្រទេសថៃ ចេញពីអនុសញ្ញាបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូដោយថ្លែងថា ការយល់ព្រមលើផែនការគ្រប់គ្រងប្រាសាទព្រះវិហាររបស់ប្រទេសកម្ពុជានឹងដាក់ប្រទេសឱ្យស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចចាញ់ប្រៀបគេ៕ This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now |
| សវនាការសំខាន់នៃការកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមចាប់ផ្តើម Posted: 27 Jun 2011 12:51 PM PDT ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបានរង់ចាំអស់រយៈពេលជាងបីទសវត្សរ៍មកហើយនៅពេលដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមរស់រានមានជីវិតបានលេចមុខនៅក្នុងតុលាការ ដែលចោទពួកគេពីបទឧក្រិដ្ឋនានា ដូចជា អំពើប្រល័យពូជសាសន៍ បទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាម បទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ បទមនុស្សឃាត។ បទចោទនេះគឺវែងណាស់។ ជនជាប់ចោទទាំងបួនរូបនោះរួមមាន៖ នួន ជា ដែលស្គាល់ថាជា បងធំទី២ និងជាមេខាងមនោគមន៍វិជ្ជា ខៀវ សំផន អតីតប្រធានរដ្ឋ អៀង សារី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស និង ប្រពន្ធរបស់គាត់ អៀង ធីរិទ្ធ ដែលជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសង្គមកិច្ច។ ជនជាប់ចោទក្នុងសំណុំរឿង០០២នេះបានបដិសេធរាល់បទចោទទាំងនោះ។ នេះគឺផ្ទុយគ្នាស្រឡះពីសំណុំរឿង០០១ ដែលអតីតប្រធានគុកទួលស្លែងកាំង ហ្គេកអ៊ាវ ហៅឌុច បានទទួលកំហុសពីតួនាទីរបស់ខ្លួន និងសន្យាថាសហការជាមួយតុលាការ។ ឌុចបានដឹកនាំមន្ទីរសន្តិសុខ ស ២១ដ៏អសោចនៅទីក្រុងភ្នំពេញដែលនៅទីនោះយ៉ាងហោចណាស់មនុស្សប្រុសស្រី និង កុមារចំនួន១៤.០០០នាក់បានត្រូវធ្វើទារុណកម្ម និងចុងក្រោយត្រូវបានសម្លាប់ដោយចោទថាជាសត្រូវរបស់បដិវត្តន៍។ ឌុច បានជាប់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាម និងបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងមនុស្សជាតិនិងត្រូវជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល៣៥ឆ្នាំ។ ឌុចបានប្តឹងឧទ្ធរណ៍ពីសេចក្តីសម្រេចនេះ។ ក្នុងសំណុំរឿងនេះ ឌុចត្រូវបានចោទពីបទអនុវត្តនយោបាយ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើទារុណកម្មនិងការសម្លាប់នានាដើម្បីកាត់ផ្តាច់ខ្សែរយៈក្បត់ដែលរបបនេះជឿថា បានកំពុងព្យាយាមផ្តួលរំលំបដិវត្តន៍។ ក៏ប៉ុន្តែជនជាប់ចោទបួននាក់ទៀតក្នុងសំណុំរឿង០០២ ត្រូវឡើងសវនាការក្នុងការបង្កើតនយោបាយមួយដែលធ្វើពួកគេមិនជាប់ព័ន្ធនឹងការសម្លាប់នានា។ លោកស្រី ក្លែរ ដាហ្វហ្វី (Clair Duffy) អ្នកឃ្លាំមើលតុលាការក្នុងនាមអង្គការ Open Society Justice Initiative ដែលផ្តល់ជំនួយដោយមូលនិធិ Soros បាននិយាយថា ការខុសប្លែកគ្នានឹងទំនងជាបង្ហាញក្នុងទឡ្ហីករណ៍របស់មេធាវីការពារក្តី។ «នៅពេលយើងឃើញជនជាប់ចោទជាមេដឹកនាំទាក់ទងក្នុងសវនាការដែលមានទំហំធំដូចនេះជាធម្មតាការដោះសារការពារខ្លួនជាទូទៅ គឺថាពួកគេមិនមានវត្តមាននៅក្នុងការប្រជុំដែលនយោបាយទាំងនោះត្រូវបានបង្កើតនិងដាក់ចេញ ឬក៏ពួកគេមិនបានដឹងពីអ្វីនឹងកើតឡើងចេញពីលទ្ធផលនយោបាយនានាដែលពួកគេបានបង្កើតឡើងនោះទេ ឧទាហរណ៍ដូចជា ការសម្លាប់ និងការធ្វើទារុណកម្មជាដើម»។ នៅពេលដែលតុលាការបិទសំណុំរឿង០០២ មន្រ្តីតុលាការនិយាយថា មាន ឯកសារ៣៥.០០០ក្នុងសំណុំរឿងដែលធ្វើឲ្យមានការស្មុគស្មាញបំផុតចាប់តាំងពីសវនាការនៃពួកណាហ្ស៊ីនៅ Nuremberg។ ហើយមានភាពស្មុគស្មាញដទៃផ្សេងទៀតដែរ។ ជាបឋមនោះគឺក្នុងពេលថ្មីនេះតុលាការនេះត្រូវបានរំខានដោយការបែងចែកសំណុំរឿងបន្ថែមពីរទៀត ដែលគេស្គាល់ថា សំណុំរឿង០០៣ និង០០៤។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានឲ្យដឹងជាយូរមកហើយថា សំណុំរឿងចុងក្រោយនេះនឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យបន្តដំណើរការទេ ពីព្រោះការបន្តដំណើរការនេះនឹងអាចនាំឲ្យមានការគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាពរបស់ ប្រទេស ហើយសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតបានត្រូវគេចោទពីបទបង្អាក់ដំណើរការសំណុំរឿងទាំងពីរនេះដោយសារសម្ពាធនយោបាយ។ ជាលទ្ធផលមានមន្រ្តីខាងអង្គការសហប្រជាជាតិមួយចំនួនបានសុំឈប់ពីការងារ ពីការិយាល័យចៅក្រមស៊ើបអង្កេត កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ហើយមានការព្រួយបារម្ភថា ការដោះស្រាយសំណុំរឿង០០៣និង០០៤អាចធ្វើឲ្យខូចដល់ការងាររបស់តុលាការ។ ការប្រឈមមួយទៀតគឺថា ជនជាប់ចោទទាំងបួនរូបសុទ្ធតែមានវ័យចាស់ ក្នុងអាយុរវាង ៧៩ ទៅ៨៥ឆ្នាំ ហើយពួកគេសុទ្ធតែមានសុខភាពទ្រុឌទ្រោម។ សវនាការនេះនឹងអាចទំនងជាធ្វើឡើងជាច្រើនឆ្នាំ ហើយមានការបារម្ភថា ជនជាប់ចោទម្នាក់ឬច្រើនអាចស្លាប់មុនពេលដំណើរការក្តីត្រូវបញ្ចប់។ រឿងនេះបានកើតឡើងរួចមកហើយនៅតុលាការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំ ស៊ែប៊ី Slobodan Milosevic នៅតុលាការអន្តរជាតិទីក្រុងឡាអេ និងដូចគ្នាផងដែរជាមួយនឹងជនជាប់ចោទមួយចំនួននៅក្នុងតុលាការអន្តរជាតិ រៈវ៉ាន់ដា។ លោក ស្រី ដាហ្វហ្វី នៃអង្គការ OSJI បានមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ថ្មីនឹងអាចឲ្យជនជាប់ចោទមានទោសឬរួចផុតពីការផ្តន្ទាទោសក្នុងពេលដំណើរការរឿងក្តី។ ដូច្នេះប្រសិនបើជនជាប់ម្នាក់បានស្លាប់មុនគេ ពួកគេអាចត្រូវបានដាក់ទោសឬដាក់ឲ្យរួចទោសពីបទឧក្រិដ្ឋមួយចំនួនមុនពេលការបញ្ចប់រឿងក្តីទាំងនោះ។ «គោលបំណងនោះគឺ ពង្រួញតុលាការឲ្យមានទំហំតូចហើយធ្វើឲ្យការសម្រេចក្តីដំណើរការទៅតែមួយម្តងៗជាជាងមានសវនាការធំមួយដែលកាត់ក្តីជនជាប់ចោទទាំងបួននាក់ដោយព្រមគ្នាដែលអាចនឹងបន្តរាប់សិបឆ្នាំ និងការសម្រេចក្តីគឺនឹងមិនអាចធ្វើឡើងសម្រាប់ជនជាប់ចោទម្នាក់ឬជនជាប់ចោទទាំងអស់នោះ»។ នួន ជា មានអាយុ ៨៤ឆ្នាំ ជាអនុប្រធានរបស់ ប៉ុល ពត គឺជាជនជាប់ចោទដែលមានវ័យចំណាស់ជាងគេទីពីរ។ ពីមុនមកគាត់បានចោទរាល់ការកើតឡើងខុសឆ្គងនានាក្នុងកំឡុងការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ទាំងស្រុងទៅលើសត្រូវចាស់គឺ ប្រទេសវៀតណាម។ លោក ម៉ាយឃើល ផេសមែន (Michael Pestman) មេធាវីការពារក្តីរបស់ នួន ជា និយាយថា គាត់មិនមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះកូនក្តីរបស់គាត់ថានឹងទទួលបាននូវការកាត់ក្តីដ៏យុត្តិធម៌នោះទេ។ «តាមយើងដឹងសញ្ញាភ្លើងគឺក្រហមដាក់យើងជានិច្ច។ យើងមានការព្រួយបារម្ភថា តុលាការនេះមិនអាចធ្វើអ្វីដែលត្រូវធ្វើទេ នោះគឺការផ្តល់នូវការកាត់ទោសមួយដ៏យុត្តិធម៌»។ លោក Pestman បានចោទការិយាល័យចៅក្រមស៊ើបអង្កេតដែលជាការិយាល័យធ្វើការរកភស្តុតាងនានាដើម្បីបញ្ជាក់ថាមានកំហុស ឬគ្មានកំហុស តែការិយាល័យនេះបែរជាចង់រកតែព័ត៌មានដែលអាចគ្រាន់តែដាក់បន្ទុក ជាជាងដោះបន្ទុកទៅលើកូនក្តីគាត់។ លោកនិយាយថា ធ្វើដូចនេះគឺមិនបានផ្តល់ការកាត់ក្តីដ៏យុត្តិធម៌សម្រាប់ នួន ជា ទេ។ «ហើយយើងបានព្យាយាមធ្វើការមានការផ្លាស់ប្តូរក្នុងការស៊ើបអង្កេតនេះ ក៏ប៉ុន្តែរាល់សំណើរបស់យើងទាំងអស់ដែលយើងចង់ឮពីសាក្សីផ្សេងៗនោះ ត្រូវបានគេបដិសេធចោល។ ហើយយើងសង្ឃឹមថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនឹងអនុញ្ញាតឲ្យសាក្សីទាំងនោះនិយាយ។ ហើយយើងនឹងរង់ចាំថាតើ ពួកគេមានបំណងចង់ធ្វើដូច្នេះនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះឬទេ ក៏ប៉ុន្តែយើងព្រួយបារម្ភថា ពួកគេមិនចាប់អារម្មណ៍ដូចដែលយើងបានគិតនោះទេ»។ រាល់ភស្តុតាងជាច្រើនប្រឆាំងនឹងជនជាប់ចោទទាំងបួនរូបនោះគឺបានមកពី គម្រោងស្រាវជ្រាវពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅទីក្រុងភ្នំពេញដែលស្គាល់ថាជាមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។ មជ្ឈមណ្ឌលនេះបានផ្តល់ឯកសារប្រហែលជាប្រាំសែនច្បាប់ទៅតុលាការ។ លោក ឆាំង យុ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជារាប់លាននាក់កំពុងតែរង់ចាំអស់រយៈពេលជាងបីទសវត្សរ៍មកហើយ។ លោក ឆាំង យុ មានប្រសាសន៍ថា សំណុំរឿងទី២នេះគឺជាកម្លាំងចលករមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចាត់ជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ពួកគេ។ «ដូចេ្នះ ខ្ញុំគិតថា សំណុំរឿងនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ចំពោះខ្ញុំ ក៏ដូចជាអ្នករស់រានមានជីវិតដទៃទៀតដែរ ពីព្រោះយើងទាំងអស់គ្នាស្គាល់អ្នកទាំងបួននាក់នោះហើយ។ ខណៈដែលយើងរាល់គ្នាដឹងថាពួកគេមិនបានទទួលស្គាល់នូវអ្វីដែលបានកើតឡើង។ ពួកគេបានចោទទៅអ្នកថ្នាក់ក្រោមរបស់ពួកគេ និងពួកគេចោទគ្នាទៅវិញទៅមក។ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ដែលយើងមានសំណុំរឿងនេះ។ យើងចង់ឮតើពួកគេនឹងនិយាយថាយ៉ាងដូចម្តេចទៅ»។ មិនថាលទ្ធផលយ៉ាងដូចមេ្តចទេ មិនថាជនជាប់ចោទណាម្នាក់ ឬទាំងអស់អាចរស់ដល់ពេលកាត់ទោសចប់ទេ ថ្ងៃច័ន្ទនេះគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់។ មេដឹកនាំនៃរបបនយោបាយដ៏សាហាវព្រៃផ្សៃមួយក្នុងសតវត្សរ៍ទី២០នេះនឹងឡើងសវនាការ ទទួលខុសត្រូវនូវបទឧក្រិដ្ឋនានាដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្តក្នុងនាមបដិវត្តន៍របស់ពួកគេ»៕ ប្រែសម្រួលដោយ ហ៊ុយ សម្ផស្ស This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now |
| Posted: 26 Jun 2011 07:43 PM PDT ការលើកលែងទោស ការមិនអាចទទួលទោសពីរដងក្នុងបទល្មើសតែមួយនិង ការសន្យាមិនយកទោសពៃរ៍របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមរវាងក្រុមខ្មែរក្រហមបំបែកខ្លួនបានកើតមានក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកច្បាប់អន្តរជាតិនិងអ្នកច្បាប់ជាតិបានអះអាងថា រឿងរ៉ាវអស់នោះទំនងជាមិនអាចរារាំងដល់ការវិនិច្ឆ័យទោសពួកអតីតមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់៤នាក់ក្នុងសំណុំរឿង០០២ដែលគេគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃ២៧ខែមិថុនានេះទាក់ទងនឹងអំពើវាលពិឃាតក្នុងទសវត្សរ៍១៩៧០នោះទេ។ អៀង សារី អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសខ្មែរក្រហម ជាជនជាប់ចោទដែលកំពុងជាប់ឃុំឃាំងរង់ចាំការកាត់ទោសជាប្រធានចលនាបង្រួបបង្រួមជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានដឹកនាំកងទ័ពនិងប្រជាជនជាង២ម៉ឺននាក់ចុះចូលជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកាលពីថ្ងៃ១៥សីហាឆ្នាំ១៩៩៦ ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមរវាងភាគីខ្មែរនិងខ្មែរ។ ជាថ្នូរនឹងសន្តិភាពរដ្ឋាភិបាលបានស្នើព្រះមហាក្សត្រសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុនៅពេលនោះដើម្បីលើកលែងទោសដល់លោក អៀង សារីនិងសន្យាមិនយកទោសពៃរ៍ដល់កងទ័ពខ្មែរក្រហមជាអ្នកចុះចូលពេលសមាហរណកម្មទាំងអស់ចំពោះរឿងអតីតកាល។ មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមឯទៀតដូចជា ខៀវ សំផន អតីត ប្រមុខរដ្ឋ នួន ជាបងធំទី២ និង អៀង ធីរិទ្ធ បានចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាលជាមួយនឹងអៀង សារីឬក៏ក្រោយបន្តិច។ ការចុះចូលនោះបានធ្វើឲ្យពួកគេរស់នៅដោយមានសេរីភាពយាងតិច១០ឆ្នាំមុនពេលត្រូវចាប់ឃុំខ្លួនក្នុងតុលាការដែលចូលរួមដោយអ.ស.ប.។ ដោយមិនគិតពីការជ្រៀតជ្រែកផ្នែកនយោបាយនោះ របាំងការពារខ្លួនដូចជាការសន្យានានារបស់រដ្ឋាភិបាល បទល្មើសមួយមិនអាចទទួលទោសពីរដងឬកាត់ទោសពីរដង និងការលើកលែងទោសជាដើមនោះ ក្រុមអ្នកច្បាប់កម្ពុជានិងអ្នកច្បាប់ក្នុងប្រទេសអាមេរិកខ្លះបានអះអាងថា មិនអាចធ្វើឲ្យជនជាប់ចោទជាពិសេស អៀង សារី រួចខ្លួនពីការចោទប្រកាន់លើបទឧក្រិដ្ឋកម្មនានាទេ ប្រសិនបើគេរកឃើញថាពួកគេពិតជា បានប្រព្រឹត្តអំពើឃោរឃៅនៅសម័យខ្មែរក្រហម ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាជាង១លាន៧សែននាក់ស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ដល់១៩៧៩ នោះទេ។ លោក John D Ciorciari សាស្ត្រាចារ្យនៃសាលាគោលនយោបាយសាធារណៈ Gerald R Ford នៃសាកលវិទ្យាល័យ Michigan ស.រ.អ.បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេខ្មែរ តាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិក អ៊ីម៉េលថា៖ «គ្មានជនជាប់ចោទណាម្នាក់ក្នុងសំណុំរឿងលេខ០០២អាចប្រើប្រាស់ការលើកលែងទោសឆ្នាំ១៩៩៦ ដើម្បីការពារខ្លួនដោយជោគជ័យនោះទេ»។ លោកបានពន្យល់ថា ការលើកលែងទោសដល់អៀង សារីគឺផ្តោតទៅលើការមិនយកទោសពៃរ៍លើច្បាប់កម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៤ដែលប្រកាស់ដាក់ក្រុមខ្មែរក្រហមឲ្យនៅក្រៅច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ។ ហើយគ្មាននិយាយទៅដល់ការមិនឲ្យកាត់ទោសចំពោះបទឧក្រិដ្ឋកម្រិតអន្តរជាតិធំៗក្នុងសំណុំរឿង០០២ទេ។ នៅពេលសួរពីរឿងបទល្មើសតែមួយដែលទទួលទោសពីរដងឬមិនអាចកាត់ទោសម្តងទៀតបាននោះ លោកសាស្ត្រាចារ្យ Ciorciari បានពន្យល់ថា៖ បទចោទជាច្រើនដែលតុលាការខ្មែរក្រហមចោទ អៀង សារី មិនមែនជាផ្នែកនៃបទល្មើសដែលបានកាត់ទោសក្នុងតុលាការប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជាឆ្នាំ១៩៧៩ទេ។ តុលាការឆ្នាំ១៩៧៩នោះជាតុលាការប្រឌិត។ ហើយគោលការណ៍រងទោសពីរដងក្នុងកំហុសតែមួយគឺរារាំងបានតែជនជាប់ចោទណាដែលត្រូវដាក់ទោសបទល្មើសដដែលតែប៉ុណ្ណោះ។ លោក Jeffrey S Brand នាយកនិងសាស្ត្រាចារ្យសាលាច្បាប់នៃសាកលវិទ្យាល័យច្បាប់ San Francisco ស.រ.អ.បានយល់ស្របទៅនឹងសាស្ត្រាចារ្យនិងអ្នកវិភាគដទៃទៀតដែរចំពោះការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាល ការលើកលែងទោស ការមិនអាចទទួលទោសពីរដងក្នុងបទល្មើសតែមួយនោះ មិនអាចរារាំងក្នុងការវិនិច្ឆ័យទោសអៀង សារី និងក្រុមជនជាប់ចោទនោះទេ តែលោកបញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះជារឿងសំខាន់ចំពោះច្បាប់។ «ជាការចាប់ផ្តើម វាជារឿងសំខាន់ក្នុងការបញ្ជាក់ថា ការការពារសិទ្ធិជនជាប់ចោទគឺជារឿងសំខាន់ដល់សង្គមយុត្តិធម៌និងត្រឹមត្រូវ។ រឿងនោះហើយ ដែលកិច្ចការដ៏ល្អផ្នែកគាំពារក្តីក្នុងសាលាក្តីគឺជារឿងដ៏សំខាន់។ យើងចាំបាច់ត្រូវតទល់ដោយស្មោះត្រង់ចំពោះមូលហេតុដែលយើងបដិសេធដំណើរការជាបឋមដ៏ពិសេសណាមួយ ឬដោះស្រាយបញ្ហាទាក់ទងនឹងរឿងនយោបាយ ពេលដែលជនជាប់ចោទនឹងត្រូវកាត់ទោស»។ លោកស្រី Clair Duffy អ្នកឃ្លាំមើលសាលាក្តី្តខ្មែរក្រហមនៃអង្គការច្បាប់របស់ស.រ.អ.មួយឈ្មោះ Open Society Justice Initiative បានអះអាងថា ទោះបីថាការសម្រេចរបស់អង្គបុរេជំនុំជម្រះទាក់ទងនឹងការលើកលែងទោស អៀង សារី និង ការណ៍ដែលមិនត្រូវទទួលទោសក្នុងបទល្មើសតែមួយនោះ មិនប៉ះពាល់ដល់យុត្តាធិការនៃសាលាក្តីដែលចូលរួមដោយអ.ស.ប.មែន តែនេះជារឿងដែលអាចមានការតទល់គ្នាក្នុងសវនាការ។ «ខណៈពេលដែលជំហរអង្គបុរេជនុំជម្រះមិនទាន់បញ្ចប់ចំពោះរឿងនេះ ហេតុផលនិងគ្រប់ទាំងអំណះអំណាងទំនងជាត្រូវលើកឡើងដោយអៀង សារី ជាថ្មីទៀតក្នុងពេលសវនាការបឋមនោះ។ អ្វីដែលគេអាចនិយាយបានគឺថាតុលាការនៅជុំវិញពិភពលោកដែលអនុវត្តយុត្តាធិការទាក់ទងនឹងបទឧក្រិដ្ឋអន្តរជាតិតែងតែកាត់បន្ថយមាត្រាទាំងឡាយណាទាក់ទងនឹងការលើកលែងទោស ពីព្រោះប្រភេទនៃបទឧក្រិដ្ឋស្ថិតក្រោមយុត្ថាធិការរបស់តុលាការ»។ កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអ.ស.ប.និងកម្ពុជាបានកំណត់ថាបញ្ហាលើកលែងទោសនិងបញ្ហាផុយស្រួយផ្សេងៗទៀត តម្រូវទុកឲ្យចៅក្រមកាត់ក្តីជាអ្នកសម្រេច តែមាត្រា៤៧នៃច្បាប់កាត់ទោសខ្មែរក្រហមបានចាត់ទុកថា៖ ការកាត់សេចក្តីទាក់ទងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវធ្វើនៅក្រោមច្បាប់កម្ពុជា ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនោះត្រូវអនុវត្តជាច្បាប់កម្ពុជា។ ក្រុមអ្នកច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិខ្លះមានមន្ទិលសង្ស័យពីផលប្រយោជន៍នៃការបកស្រាយច្បាប់ក្នុងសវនាការដែលទំនងជាក្រុមជនជាប់ចោទ អាចមានប្រៀបខ្លាំងជាងក្រុមជនរងគ្រោះ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាល ការលើកលែងទោសនិងការមិនអាចទទួលទោសពីរដងក្នុងបទល្មើសតែមួយ ដ៏ស្មុគស្មាញនោះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកច្បាប់បានអះអាងថា ការល្អគឺត្រូវរង់ចាំមើលអំពីការបកស្រាយច្បាប់ក្នុងពេលសវនាការ។ លោកមេធាវី សុខ សំអឿន នាយកក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា បានថ្លែងថា ការកាត់ទោសប្រកបដោយគំរូល្អ និងការបកស្រាយច្បាប់ដ៏ល្អគឺជារឿងសំខាន់ជាងការយកមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមដាក់ទោសទៅទៀត។ «ប្រការសំខាន់យើងចង់ឲ្យតុលាការហ្នឹងកាត់ក្តីតាមច្បាប់ដើម្បីបង្ហាញគំរូរល្អសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ សំខាន់ថាតើតុលាការគេបកស្រាយយ៉ាងម៉េច ដោយមានមូលដ្ឋានច្បាប់សមហេតុសមផលឬអត់។ ឲ្យតែគេបកស្រាយសមហេតុសមផលយើងទទួលយកបានហើយ»។ លោក សុខ សំអឿន ចោទសួរថាតើតុលាការឆ្នាំ១៩៧៩ មានអង្គហេតុអ្វីខ្លះហើយអង្គហេតុនៅតុលាការខ្មែរក្រហមឥឡូវនេះមានអ្វីខ្លះដូចគ្នាឬផ្សេងគ្នា?។ លោកថ្លែងថាប្រសិនបើអង្គហេតុផ្សេងគ្នានោះ យុត្តាធិការតុលាការខ្មែរក្រហមពិតជាអាចកាត់ទោស អៀង សារីបាន។ លោក ហ៊ុយ វណ្ណៈ អ្នកនាំពាក្យនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានអះអាងថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៃតុលាការខ្មែរក្រហមមានយុត្តាធិការគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជំនុំជម្រះទោសករណីលោក អៀង សារី ទោះបីជាមានការលើកលែងទោសនិងគោលការណ៍ទទួលទោសពីរដងក្នុងបទល្មើសតែមួយក្តី។ ហើយរឿងរ៉ាវទាំងនេះនឹងត្រូវគេលើកយកមកជជែកគ្នាក្នុងពេលសវនាការដំបូងនៅដើមសប្តាហ៍ខាងមុខ។ «ប៉ុន្តែសម្រាប់ព័ត៌មានដែលយើងអាចមើលនៅក្នុងតុលាការគឺថា តុលាការនេះមានដែនសមត្ថកិច្ចនិងតួនាទីគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការយកករណីលោក អៀង សារី ដែលជាជនជាប់ចោទពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ បទរំលោភឧក្រិដ្ឋកម្មនានាដែលមាន៤ជាសំខាន់នេះ គេអាចយកមកកាត់ទោសនៅក្រោមដែនយុត្ដាធិការនៃសាលាក្តីបាន»។ សាលាក្តីកាត់ទោសខ្មែក្រហមរងនូវការចោទប្រកាន់ពីការជ្រៀតជ្រែកផ្នែកនយោបាយយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជាពិសេសទាក់ទងនឹងការមិនព្រមទៅឆ្លើយ បំភ្លឺរបស់សាក្សីសំខាន់ៗជាមន្ត្រីកំពូលៗរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នដែលជាអតីតមន្ត្រីខ្មែរក្រហម។ ក៏ដូចគ្នាដែរគឺការប្រកាសជាសារធារណៈរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាច្រើនលើកអំពីការរារាំងមិនឲ្យមានការចោទប្រកាន់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមបន្ថែមទៀតគឺសណុំរឿង០០៣និង០០៤។ លោក Peter Maguire អ្នកនិពន្ធសៀវភៅអំពីរឿងខ្មែរក្រហម ហើយជាសាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យស.រ.អ. បានរិះគន់សាលាក្តីទាក់ទងនឹងការជ្រៀតជ្រែកផ្នែកនយោបាយនិងការខកខានរបស់កម្ពុជានិងអ.ស.ប.រយៈពេល៣ទសវត្សរ៍ ក្នុងរឿងនាំយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «តាមមើលទៅ ចំពោះខ្ញុំ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទំនងជាមិនខ្ជះខ្ជាយពេលវេលានេះ ហើយនិងលុយកាក់ ដើម្បីគ្រាន់តែចង់បង្កឲ្យជនជាប់ចោទកំពូលៗបានរួចខ្លួននោះទេ»៕ This posting includes an audio/video/photo media file: Download Now |
| You are subscribed to email updates from VOA News: ព័ត៌មាន To stop receiving these emails, you may unsubscribe now. | Email delivery powered by Google |
| Google Inc., 20 West Kinzie, Chicago IL USA 60610 | |
